Η ιστορία της Αρχαίας Μελιβοίας

Οι κάτοικοι του χωριού αρέσκονται να λένε ότι είναι απόγονοι του Φιλοκτήτη, του γνωστού ήρωα του Τρωικού πολέμου και κατοπινού αποικιστή της Κάτω Ιταλίας, που ήταν γιός του Ποίαντα, του γνωστού Αργοναύτη και της Δημώνασσας. “Κληρονόμησε” του τόξο του Ηρακλή από τον πατέρα του και έλαβε μέρος στην Τρωικό πόλεμο με επτά καράβια γεμάτα με θαυμαστούς τοξότες. Ο Φιλοκτήτης, σύμφωνα με τον Όμηρο, βασίλευε στη Μηθώνη, την Ολιζώνα, τη Θαυμακία και τη Μελίβοια. Η αρχαιολογική σκαπάνη έφερε στο φως ερείπια, μάλλον της αρχαίας Μελιβοίας λίγο μακρύτερα από το σημερινό χωριό, πάνω από σημερινό λιμάνι του Αγιοκάμπου.

Μελιβοία
Μελιβοία

Η Μαγνητική πόλη Μελίβοια, μετά από μία μεγάλη περίοδο σιωπής από τις ιστορικές πηγές, αναφέρεται ξανά από τον Ηρόδοτο, όταν το 480 π.Χ. στα παράλια της Μελιβοίας εκβράστηκαν τα συντρίμμια του στόλου του Ξέρξη, που καταστράφηκε στα βράχια της Σηπιάδας ακτής, μετά τη ναυαχία στο Αρτεμίσιο.

Κατόπιν, ο Πλούταρχος αναφέρει ότι ο “θηριώδης” τύραννος των Φερρών Αλέξανδρος, κατέσφαξε τους συγκεντρωμένους στην Εκκλησία του Δήμου άνδρες και εφήβους Μελιβοιείς, το 367 ή το 366 π.Χ..

Ο Τίτος Λίβιος αναφέρει ότι το 169 π.Χ. ο Μάρκος Ποπίλιος επιχείρησε να κυριεύσει τη Μελίβοια, αλλά οι στρατιώτες του έλυσαν την πολιορκία στη θέα δύο χιλιάδων Μακεδόνων που έσπευσαν να εκδιώξουν τους Ρωμαίους και κατόπιν να εισβάλλουν στη Δημητριάδα. Όμως, η καταστροφή δεν αργεί να ‘ρθεί. Αμέσως μετά τη μάχη της Πύδνας, το 168 π.Χ., ο Ρωμαίος στρατηγός Γναίος Οκτάβιος καταλαμβάνει τη Μελίβοια και την καταστρέφει “εκ θεμελίων”.

Στα χρόνια αυτά, στην ευρύτερη περιοχή υπάρχουν και οι πολίχνες: Ριζούς, η οποία συνοικίστηκε στη Δημητριάδα και οι Ευρέαι που είναι γνωστή από τα νομίσματά της (δέστε στο δικτυακό τόπο www.cngcoins.com). Η δε Μελίβοια είναι πασίγνωστη, για όλο το διάστημα της ύπαρξής της, τόσο για τα σπουδαία κρασιά που παράγει, όσο και για τη βαφική πορφύρα της. Αμφορείς έχουν βρεθεί σε πολλά μέρη πέριξ της Μεσογείου, το ίδιο και νομίσματα της πόλης, γεγονότα που μαρτυρούν τις πλούσιες εμπορικές της σχέσεις.

Χάρτης του περιπατητικού μονοπατιού Μελίβοιας - Βελίκας.
Χάρτης του περιπατητικού μονοπατιού Μελίβοιας – Βελίκας.

Η Μελίβοια παύει να υπάρχει και οι κάτοικοι που επέζησαν από τη Ρωμαϊκή κατάκτηση φαίνεται να μετακινούνται στο λόφο απέναντι από τη Μονή του Θεολόγου και στη γύρω περιοχή. Εδώ σήμερα διεξάγονται ανασκαφές και ήδη έχουν έρθει στο φως διάφορα ευρήματα, τείχη, τάφοι κ.λπ.. Φαίνεται ότι στα πρώτους αιώνες του Βυζαντίου, μέχρι τον 7ο αιώνα περίπου, εδώ ήταν η Μελίβοια.

Κατόπιν, φαίνεται ότι ο οικισμός μετακινείται στην ενδοχώρα, στην Άλλη Χώρα και σε άλλους μικρότερους οικισμούς, λόγω των διάφορων επιδρομών και της πειρατείας. Κάπου εδώ αρχίζει και η ακμή του “Όρους των Κελλίων”, με τα δεκάδες μοναστήρια και μονύδρια σε πολλές θέσεις.

Επίσημα, σύμφωνα με τα Οθωμανικά κατάστιχα, ο σημερινός οικισμός φαίνεται να ιδρύεται μετά το 1425 και πριν το 1455 μ.Χ. με το όνομα Θανάτου, μετά από συνένωση των κατοίκων μικρών και μεγάλων οικισμών της γύρω περιοχής, που σύμφωνα με την παράδοση επέζησαν μεγάλης επιδημίας πανούκλας (Παλιοχώρι, Άλλη Χώρα, Μαλάτη κ.α.). Έκτοτε, το χωριό υπάρχει στη σημερινή θέση του αδιάλειπτα. Το σημερινό όνομά του το έλαβε στις 10-10-1920, όταν με το Φ.Ε.Κ. Β66/1920 πολλές κοινότητες της χώρας μετονομάστηκαν, άλλοτε με επιτυχία και άλλοτε όχι.

Οι περισσότεροι Θανατιώτες, όπως άλλωστε σε όλα τα χωριά της υπαίθρου ασχολούνται με τη γεωργία, σαν κύρια βιοποριστική ενασχόληση. Οι περισσότεροι, όμως, καθότι φίλεργος λαός, δεν μένουν μόνο σ’ αυτή, αλλά συμπληρώνουν το εισόδημά τους και με δεύτερη ή και τρίτη ασχολία. Έτσι, αρκετοί δραστηριοποιούνται στον τομέα του τουρισμού, στις παραλίες της Βελίκας, του Κόκκινου Νερού, της Κουτσουπιάς και της Παλιουριάς. Κάποιοι ασχολούνται με την αλιεία, κάμποσοι με την κτηνοτροφία (παλιός συντελεστής δυναμισμού της τοπικής οικονομίας), άλλοι με τη μελισσοκομία, μερικοί διατηρούν ένα κατάστημα, άλλοι είναι υπάλληλοι, μερικοί ασχολούνται με υπηρεσίες και κάποιοι άλλοι με τέχνες , αλλά πάντα κοινός παρονομαστής είναι τα χωράφια.

Λαβή αγγείου μεταφοράς κρασιού.
Λαβή αγγείου μεταφοράς κρασιού.

Παράγονται στην ευρύτερη περιοχή πολλά προϊόντα, όλα εξαιρετικής ποιότητας: ελιές και λάδι, κεράσια, μήλα, αχλάδια και κάστανα τα πιο σημαντικά προϊόντα. Σε μικρότερες ποσότητες συναντώνται και όλα τα άλλα: ροδάκινα, κορόμηλα, βανίλιες, σταφύλια (το προϊόν που έκανε “διάσημη” στο γνωστό, τότε, κόσμο την αρχαία Μελίβοια), καρύδια, μέλι, τυροκομικά και κρέας κ.λπ..

Εκτός από τους ντόπιους που ασχολούνται με τα παραπάνω, σημαντικό ρόλο παίζουν και οι ξένοι μετανάστες, όπως και σε προηγούμενη ενότητα αναφέρθηκε, χωρίς τη συνδρομή των οποίων, ειδικά σε περιόδους έντονης ζήτησης εργατικών χεριών, π.χ. συγκομιδή προϊόντων, η διεκπεραίωση των εργασιών θα ήταν ιδιαίτερα δυσχερής.

Πηγή: http://i-melivoia.blogspot.com/

Leave a Reply